نسرین محمد پور متولد ۱۳۶۸ مشهد ، دانش آموخته سینما، جامعه شناسی و مطالعات زنان، مددکار اجتماعی و پژوهشگر فیلمساز حوزه زن و خانواده، آثار وی شامل : فیلم داستانی زحل با محوریت موضوعی ازدواج کودکان۱۴۰۱
فیلم مستند از یاد برده ها مستند۱۳۹۵، پژوهشی با محوریت موضوعی زنان در مشروطه، فیلم کوتاه داستانی چپ دست ۱۴۰۰ با محوریت موضوعی توانمندسازی زنان سرپرست خانواده، فیلم کوتاه بیست و یک هفته بعد با محوریت موضوعی مدیریت بدن ۱۴۰۱
ردکات: شما یک محقق فمینیست و جامعهشناس بودید که محور اصلی توجهتان مشکلات زنان ایران در بستر جامعهی مردسالاری و پدرسالاری بود چه شد که مدیوم فیلم را جهت روایت زنان انتخاب کردید؟
دلیل انتخاب این رسانه یا بهتر است بگویم زبان (سینما) برای بیان دغدغههای من مهم بوده است. سینما یک رسانه پاپولار بسیار گسترده و غالب است که جامعه آماری و مخاطب گستردهای رو شامل میشود. موضوع مهم دیگر این انتخاب تاثیرگذاری عمیق و دسترسی آسان این رسانه در مقایسه با انواع رسانههای اجتماعی دیگر است. چه در بطن جامعه خودم چه در جوامع دیگر. بدین گونه که فارغ از گسستهای زبانی، معنایی و فرهنگی که در تمامی جوامع وجود دارد، با توجه به انتشار و انتقال سریع این زبان ( سینما) فهم مشترکی در کل جهان ایجاد کردهاست. که این مخاطب را به مرحلهای میرساند که با تمامی تفاوتهای ارزشی به درک عمیقی از موضوعی که تماشا میکند، برسانند. این بخشی از قدرت این رسانه است که میتواند حتی در دل سطحیترین آثار پیامی را برای انتقال و انتشار داشته باشد. حالا چرا از این ابزار و این زبان قدرتمند جهان شمول برای انتخاب موضوعات مهم بشری بهره نجوئیم.
ردکات: در فیلم بیست و یک هفته ما با شخصیت زنی مواجهه هستیم که جهت حفظ مالکیت بدنش و حق اختیار مادر شدن، پنهانی از همسرش که نشانی از مردسالاری و پدرسالاری و خشونت خانگی در شروع فیلم دارد، فرزندش را کورتاژ میکند و با اقتدار تمام و هراس و ناامنی با کیسهای که جنین در آن است در شهر سرگردان است. در کشوری که قانون حق کورتاژ را برای زنان قائل نیست و زنان سالها در بیشمار کشور برای دریافت حق مالکیت بدنشان و حقِ انتخاب مادر شدن جنگیدند چطور شد که تصمیم گرفتید به این داستان بپردازید؟
دلیل انتخاب و اهمیت این موضوع برای من از مسئله پیشینه تاریخی این چالش برای زنان ایجاد میشود . از شروع انتقاد و جریانهای فکری منتقد به مسئله حق سقط جنین و مدیریت بدن زن توسط خود دورههای تاریخی متعددی گذشته است . اما متاسفانه این موضوع هنوز یکی از مهمترین و اصلی ترین دغدغه زنان در کشورهایی است که این حق طبیعی و بدیعی را دولتها سیاسی ارزشهای اخلاقی و فرهنگ عامه تحت تاثیر مردسالاری از زنان سلب میکنند. فعالین و دغدغهمندان زیادی به خلق آثار سینمایی موفقی در جهت انتقاد یا آگاهی بخشیدن یا مرکز توجه و مورد بررسی قرار دادن چند وجهی این موضوع پرداختند. که در برخی موارد موفق واقع شدهاند قوانین و محدودیتهای زیادی را در حیطه کشور خود دفع کنند. در سینمای ایران نیز از دهههای گذشته تا به الان آثار زیادی به صورت مستقیم و گاهی غیر مستقیم به این موضوع پرداختند و با توجه به این که این موضوع همواره یکی ازچالشهای به روز خانومهای جوان جامعه است تصمیم گرفتم با رویکردی و زاویه نگاه متفاوت به چالشها، حواشی و مشکلات بعد از انجام سقط جنین بپردازم.
نسرین محمدپور
ردکات: بدن در این فیلم نمادی از پناه و خانهی جانی است که در ساختار مردسالاری امکان و آمادگی جان دادن به تن دیگری را ندارد و در شهری سرگردان است. به نوعی با کورتاژ میخواهد حق انتخاب بدن را در دست گیرد. ما با مفهوم عدم امنیت و نداشتن خانه که قرار است مکان امن و حق انتخابِ بودن را در برداشته باشد مواجهه هستیم. مفهوم امنیتِ بدن و خانه برای شما در این فیلم چیست؟ میخواهم به نقل از ترنر و به زعم تجربه زیسته خودم به عنوان زن و مددکار و فیلمساز حوزه زنان به این سوال پاسخ دهم. سیاسی شدن بدن زنان بیش از گذشته در زمانه حاضر به صورت جدی در حوزه مرکزی فعالیتهای سیاسی و فرهنگی در آمده است. به نحوی که قاعدهمند کردن بدنها در کانون توجه رسیدگی و توجه و کنترل دولتها قرار گرفته است . یک مدخل کاملا سیاسی و استراتژیک است. در دل ادوار گذشته تا کنون جوامع ابتدایی تا جوامع صنعتی برای ازدیاد و کنترل جمعیت بدون در نظر گرفتن ابتداییترین حقوق شخصی زنان، مدیریت بدن خود برای آمادگی یا عدم آمادگی، برای نقش مادری و تولیدِمِثل زنان برنامهها و قوانینی را تصویب کردند. به طوریکه مدیریتِ بدنِ زن در ابتدای امر تحت تدابیر سیاسی و بعد تحت تاثیر همسر و سپس جامعه و در نهایت خود زن باشد. مواجهه با امنیت و موقعیت و میزان حق مالکیت زن از محل زندگی مشترک یا خانه هم به همین شیوه است. این مهم صدق میکند که میزان قدرت و حس مالکیت زن از خانه در پی تبعیت کامل از قواعد حاکم بر زندگی زناشوییست که جامعه آمار مشخصی از زنان جامعه را شامل میشود
ردکات: صحنههایی که زن کیسهی جنین در دستش است و با اضطراب و فراری بیوقفه از همسرش در شهر سرگردان و گریزان است به شکلی نمادین یادآور تاریخ زیست زنانهای است که تنهایشان را زخمی و آسیب دیده در دست دارند و در شهری که قرار است مکان امنی برای هر نوع شهروندی باشد در ناامنترین شکل به تصویر کشیده شده است. چطور شد تصمیم گرفتید زن کیسهی جنین، بخشی بریده شده از تن و جانش را در دستش در شهر حمل کند؟
اهمیت شرح این سکانسها و بازنمایی حس ایجاد شده در این صحنهها برای من به دلیل ایجاد حس گناهی بوده است که همواره نظام ارزشی حاکم بر خانوادهها، نظام اخلاقی و نظام سیاسی مذهبی و عقیدتی جامعه در مواجهه و نقد مدیریت بدن زنها در موضوع سقط جنین داشتند. این زن تصمیم خودش رو بعد از ۲۱ هفته واکاوی درونی عملی کردهاست. او میخواهد برای جنین یا فرزندش علیرغم اتفاقی که رقم زده است، سوگواری کند. او در یکی از مهمترین لحظات زندگیاش که نیازمند همدلی و همراهی نزدیکانش را دارد تنهاست و پناهی ندارد و این حس تنهایی و ناامنی و حتی سرزنش درونی ایجاد شده و طرد شدهگی را برای این زن و زنان دیگری که منتقد مدیریت بدن خود توسط سیستم فکری هستند را همین سیستم ارزشی حاکم بر جوامع و سیاستهای اجرایی ایجاد کردهاست، که او یا زنان برای مدیریت شخصیترین تصمیم زندگیشان اینقدر دچار سردرگمی و فشار روانی باشند.
ردکات: پروژهی بعدی شما چیست؟ کمی برای ما توضیح دهید.
پروژهی جدیدم همانند آثار گذشته من با محوریت موضوعی زنان و آسیبها و چالشهای اجتماعی است. این بار با تمرکز و پرداخت در مورد نظام طبقاتی جنسیتی نهان و ایجاد شده در محیطهای اشتغال زنان است .این فیلم همانند فیلم کوتاه چپ دست به زنان کارگر و عدم توانمندسازی و آگاهی زنان از اندک مزایا و حقوق شهروندی خود از این قشر از جامعه میپردازد. من در این فیلم کوتاه به روایت زندگی شخصی و کاری زنِ جوانی میپردازم که در محیط کار خود درگیر چالشی شده است. که او را در مواجهه دو انتخاب قرار داده است، که انتخاب هر کدام از موارد چالشهایی را برای او و خانوادهاش و موقعیت شغلیاش به همراه دارد. تصمیم کدام انتخاب برای زن موضوع اصلی قصه فیلم است . یکی از دغدغهها و حوزههای مهم برای من به عنوان مددکار و فیلمساز پرداخت به موضوع زنان کارگر و سرپرست خانواده است.
